Ο πληθυσμός του χωριού στο πέρασμα των χρόνων.

Ο πληθυσμός του χωριού είχε πολλές διακυμάνσεις στο πέρασμα των χρόνων. Όλα τα ιστορικά στοιχεία σχετικά με τον πληθυσμό του καθώς και όλες οι ελληνικές απογραφές από το 1920 που παρουσιάζονται παρακάτω μας δείχνουν ότι τι χωριό ήταν ένα από τα μεγαλύτερα της περιφέρειας.

· «Επαρχία Μυτιλήνης» απογραφή πιθανώς κατά το έτος 1911-12(?) καταγράφει Πάμφυλλα 2090 Έλληνες 0 Τούρκοι

· «Τετραλογία Πανηγυρική» Γ.Α. Αριστείδου, εν Αθήναις 1863 καταγράφει στην σελίδα 163 Α. Διαμέρισμα Μυτιλήνης περιλαμβάνων κοινότητας 30 , 5. Πάμφιλα ή Πάφλα οικογένειες 186, άρρενες 474 (Χριστιανοί) ,0 Οθωμανοί , ιερείς 1-1.

· «Βιβλίο Πωλητηρίων (Πολυχνίτου) του έτους 1863» (11 Αυγούστου)-εσώφυλλο.[Αρχείο Δήμου Πολυχνίτου. Εύρημα Σ. Αναγνώστου] αναφέρει Πάμφυλα : οικογένειες 193.

· «Αρχείο Κοινότητος Τενέδου (Ιερά Μητρόπολις Μυτιλήνης) Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος ,πατήρ Γρηγόριος Δουμούζης», «Αναλογία Πατριαρχικό –αρχιερατικής επιχορηγήσεως της Επαρχίας Μυτιλήνης εν Μυτιλήνη την 9 Αυγούστου 1863». Αναφέρει Πάμφυλα οικογένειες 193.

· «Ημερολόγιον της Νομαρχίας Αρχιπελάγους» Έτος (ισλαμική αρίθμηση) 1301. Αναφέρει περιοχή Μυτιλήνης 2400 Μουσουλμάνοι, 16847 Χριστιανοί. Τα Πάμφιλα άνηκαν σ’αυτή την περιοχή.

· “Εφημερίς «Λέσβος»” «Πανελλήνιον Ημερολόγιον Λέσβου» 1914 αναφέρει Μυτιλήνη 125753 Χριστιανοί , 14476 Τούρκοι , 320 Ξένοι .

· «Statistique des egoles dans les iles de l’egee» 1912(?) αναφέρει Μυτιλήνη 125753 Έλληνες , 14476 Μουσουλμάνοι , 320 Ξένοι.

· «Απογραφή 1920» Πάμφιλα, τα 778 άρρενες ,979 θήλεις , 1757 σύνολον. Συνολικός πληθυσμός Ν. Λέσβου:146941 κάτοικοι.

· «Απογραφή 1928» Πάμφιλα, τα 2198 κάτοικοι. Συνολικός πληθυσμός Ν. Λέσβου 161557 κάτοικοι.

· «Απογραφή 1940» (16 Οκτωβρίου) Πάμφιλα, τα 2007 μόνιμοι κάτοικοι. Συνολικός πληθυσμός Ν. Λέσβου 161832 μόνιμοι κάτοικοι.

· «Απογραφή 1951» Πάμφιλα, τα 1724 κάτοικοι. Συνολικός πληθυσμός Ν. Λέσβου 154795 κάτοικοι.

· «Απογραφή 1961» Πάμφιλα, τα 1604 κάτοικοι. Συνολικός πληθυσμός Ν. Λέσβου 140251 κάτοικοι.

· «Απογραφή 1971» Πάμφιλα, τα 1482 κάτοικοι. Συνολικός πληθυσμός Ν. Λέσβου 114802 κάτοικοι.

· «Απογραφή 1981» Πάμφιλα, τα 1342 κάτοικοι. Συνολικός πληθυσμός Ν. Λέσβου 104620 κάτοικοι.(στον πληθυσμό του χωριού περιλαμβάνονται και οι περιοχές Νησέλια και Παραλία ).

· «Απογραφή 1991» Πάμφιλα, τα 1247 κάτοικοι. Συνολικός πληθυσμός Ν. Λέσβου 105082 κάτοικοι.

· «Απογραφή 2001» Πάμφιλα, τα 1308 κάτοικοι. Συνολικός πληθυσμός Ν. Λέσβου 109118 κάτοικοι.

_______________________________
Πηγή: Απογραφές Ν. Λέσβου, Αρχείο Όμηρου Κοντούλη

Πάμφιλα

Πάμφιλα 1880

Πάμφιλα , το χωριό βρίσκεται 7 χιλιόμετρα βόρεια της πρωτεύουσας του νομού Μυτιλήνης. Θεωρείται το «κεφαλοχώρι» της περιφέρειας και είναι το βορειότερο του διευρυμένου δήμου Μυτιλήνης. Είναι χτισμένο σε 50 μέτρα ύψος πάνω από την θάλασσα και απλώνεται σε δυο λόφους , ο ένας είναι το «Βουνάρι» και ο άλλος ο «Ατήγανος». Με τις σημερινές γεωμορφολογικές συνθήκες υπάρχει μερική οπτική επαφή με την θάλασσα, γεγονός που προκαλεί ερωτηματικά σχετικά με την ασφάλεια του χωριού σε περίπτωση πειρατικής επιδρομής. Φαίνεται πως η έλλειψη οχυρού ,στο οποίο θα κατέφευγαν οι κάτοικοι σε τέτοια περίπτωση , αναπλήρωνε η ύπαρξη των λεγόμενων πύργων.

Τα Πάμφιλα φωτογραφημένα από τον Αφάλωνα

Τέτοιου είδους πύργοι θεωρούνται οι σωζόμενες σήμερα κατοικίες παλιά αρχοντικά του Χατζησάββα(1805), του Παριλή Βοστάνη, του Σάλτα(1842) και του Κοντάρα (1869 ή 1756) καθως και πλήθος άλλων εγκαταλελειμμένων και μεταποιημένων.

Την παλαιότερη μέχρι στιγμής αναφορά για το χωριό την συναντάμε στο βιβλίο του Κωνσταντίνου Ε. Καμπουρίδη "Η Λέσβος τον 16ο αιώνα, οικονομία και πληθυσμός", όπου είναι αντιγραμμένο το οθωμανικό κατάστιχο του 1548 με σημαντικά οικονομικά και πληθυσμικά στοιχεία (ονόματα σημαντικών οικογενειών κ.ά.) των Παμφίλων και όλης της Λέσβου. Επόμενη αναφορά στο χωριό γινεται το 1566/7 και βρίσκεται στο βιβλίο «Η ΛΕΣΒΙΑΣ ΩΔΗ»(1850) του Σταυράκη Αναγνώστη ο οποίος αντέγραψε από τον απολεσθέντα παλαιότερο κώδικα της Μητροπόλεως Μυτιλήνης σχετικό κατάλογο των υπαγόμενων στην Μητρόπολη χωριών.

Από τις αρχές του 19^ου αιώνα αρχίζουμε να έχουμε αναφορές σχετικά με τον πληθυσμό του χωριού. Το χωριό Πάμφιλα αναφέρεται συχνά και στους σωζόμενους μητροπολιτικούς κώδικες οι οποίοι χρονολογούνται από το 1700. Ο Οικ. Τάξης γράφει ότι κατά το 1850 το χωριό είχε 550 οικογένειες. Σύμφωνα με την φορολογική απογραφή του 1840 καταγράφηκαν στα Πάμφιλα 186 οικογένειες ,όμως λέγεται ότι ο πραγματικός αριθμός είναι πολύ μεγαλύτερος. Το 1849 τα Πάμφιλα διέθεταν 300 σπίτια ενώ κατά το έτος 1863 αναφέρονται 193 οικογένειες από δυο διαφορετικές πήγες. Η πρώτη είναι από το αρχείο του Δήμου Πολυχνίτου «Βιβλίο πωλητηρίων (Πολυχνίτου) την 11^η Αυγούστου το 1863» καθώς και από το αρχείο της κοινότητος Τενέδου «Aναλογία Πατριαρχικό-αρχιερατικής επιχορηγήσεως της επαρχίας Μυτιλήνης εν Μυτιλήνη την 9 Αυγούστου 1863». Το 1908 υπήρχαν 550 σπίτια ενώ η πρώτη επίσημη ελληνική απογραφή είναι αυτή του 1920 κατέγραψε στο χωριό έναν πληθυσμό 1757 κατοίκων. Ο μεγαλύτερος πληθυσμός καταγράφεται το 1928 όπου τα Πάμφιλα έχουν 2198 κατοίκους. Τέλος στην απογραφή του 2001 το χωριό έχει 1308 κατοίκους.

Κλειδαράς Γεώργιος
     Δάσκαλος

Βιβλιογραφία
1. Αναγνώστου Σταυράκη, (1850). Η Λεσβιάς Ωδή. Σμύρνη: Εκδόσεις Ιωσήφ Μάγνητος
2. Αξιώτης Μάκης, (1992). Περπατώντας τη Λέσβο. Μυτιλήνη
3. Καμπουρίδη Κωνσταντίνου, (2016). Η Λέσβος τον 16ο αιώνα. Οικονομία και Πληθυσμός. Το Οθωμανικό Κατάστιχο του 1548. Θεσσαλονίκη: Σταμούλη
4. Λύτρας Στρατής, (1985). Λαογραφικά. Αθήνα
5. Απογραφές Νομού Λέσβου, αρχείο Όμηρου Κοντούλη

Το χωριό από τον Ατήγανο

...ο ελαιώνας πηγή ζωής για το χωριό

Τα Πάμφιλα από την περιοχή του γηπέδου 

Αποψη από τον Ατήγανο 

Νησάκι Παμφίλων